Кеше, яғни қараша айының 23-і күні Минскіде ҰҚШҰ-ға мүше мемлекеттердің басшылары кезекті рет бас қосты. Армения премьер-министрі Никол Пашинян Минскіге бармады.

ЛУКАШЕНКО НЕ ДЕДІ?

Саммиттің беташар сөзін Беларусь президенті Александр Лукашенко сөйледі. Ол Ұйымға Беларусь төрағалық еткен жылды қорытындылады.

«Ұжымдық қауіпсіздік шарты ұйымы Кеңесінің бүгінгі отырысы Беларусьтің ұйымдағы төрағалығына нүкте қояды. 2023 жылдың 31 желтоқсанында төрағаның функцияларын формальды түрде қазақстандық достарымызға береміз», – деді Александр Лукашенко.

Беларусь Президенті саммитке қатысушылар қазіргі заманғы әскери-саяси жағдайдың дамуының негізгі тенденцияларын, сондай-ақ ұйымның жалпы әлемде де, аймақта да жауапкершілік аясын талдауды жоспарлап отырғанын мәлімдеді.

ТОҚАЕВ НЕ ДЕДІ?

Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев ҰҚШҰ-ға төрағалық Қазақстанға өтетін 2024 жылға арналған басымдықтарды атады.

Қасым-Жомарт Кемелұлы ҰҚШҰ қауіпсіздік саласында халықаралық ұйымдармен және басқа елдермен ынтымақтастықты кеңейтуді жоспарлап отырғанын айтты. Сонымен, Мемлекет басшысы БҰҰ және оның құрылымдарымен ынтымақтастыққа баса назар аударуды ұсынды және ынтымақтастық туралы келісімге 2010 жылы қол қойылғанын еске салды. Сондай-ақ ШЫҰ-мен өзара іс-қимылды тереңдету жоспарлануда.

Қасым-Жомарт Тоқаев, сондай-ақ, ҰҚШҰ елдері әскерлерін, сондай-ақ Ұжымдық Жедел әрекет ету күштерін орналастыру және тасымалдау бойынша құқықтық базаны пысықтауға шақырды.

Қазақстан президенті ҰҚШҰ-ның тағы бір маңызды бағытын халықаралық лаңкестік пен есірткінің заңсыз айналымына қарсы іс-қимылды дамыту қажеттігі деп атады.

«Лаңкестік топтарға қосылуды жоспарлап жүрген азаматтарымыздың елден тысқары шығып кетуіне жол бермеу үшін бірлескен жұмысты жалғастырған жөн. Терроризмге және экстремизмге қатысы бар адамдарды іздеу, ұстау және экстрадициялау тетіктерін іске қосу маңызды. ҰҚШҰ Қауіпсіздік кеңесі хатшыларының комитеті жанындағы терроризм мен экстремизмге қарсы күрес мәселелерімен айналысатын сарапшылардың Жұмыс тобын жандандыруды ұсынамыз» – деді  Қ.Тоқаев.

Сонымен қатар, Қазақстан президенті ҰҚШҰ-ға қауіп болғанның өзінде ол туралы үнемі айтудың қажеті жоқ екенін айтты.

«Менің ойымша, ҰҚШҰ-ға мүше мемлекеттерге қауіп болғанның өзінде, ол туралы үнемі айта берудің қажеті жоқ. Өйткені қауіп-қатер әрқашан болған. ...Осы ауанда жиі айтылған мәлімдемелер бізді біреуден қорқады деген ой туғызады. Мұндай мәлімдемелер толығымен қате түсіндірілуі және соған сендіретін дәлел болып көрінуі мүмкін», – деді Тоқаев.

ПУТИН НЕ ДЕДІ?

Ресей президенті Владимир Путин ҰҚШҰ-ға мүше елдердің өзара құрметі пен бір-бірінің мүдделерін құрметтеу қағидаттары бойынша одақтастық байланыстарды нығайтудағы жұмысын кеңінен жоғары бағалады.

Путин, ҰҚШҰ әсіресе Қытай және ТМД елдері сияқты «табиғи серіктестермен» байланыстарды дамытқанын атап өтті. Сонымен бірге, ол ҰҚШҰ жедел әрекет ету күштерінің, авиациялық және бітімгершілік күштерінің жетілдірілуіне тоқталды, бұл оқу-жаттығулар сериясының және ұлттық әскерлер арасындағы өзара іс-қимыл деңгейін арттырудың арқасында болды. Ұжымдық күштерді дамыту нәтижелерінің мысалы ретінде Путин террористік топтардың қызметіне қатысу үшін азаматтарды тарту және экспорттау арналарын кесуге бағытталған Жалдамалы операция туралы айтты.

«Біздің елдер, соның ішінде Ресей терроризмді және оның ешбір көрінісін қабылдамайды», – деді Путин.

ЖАПАРОВ НЕ ДЕДІ?

Мемлекет басшылары жиналысқа Арменияның қатыспағанын да сөз етті.

Қырғызстан президенті Садыр Жапаров ҰҚШҰ елдерін Таяу Шығыстағы жанжалды реттеу үшін бірігуге шақырды.

«Біз Таяу Шығыстағы жағдайға және Газа секторындағы гуманитарлық дағдарысқа терең жанашырлықпен қараймыз. Біз тараптарды адам шығыны мен бейбіт тұрғындарға қарсы зорлық-зомбылықтың алдын алу үшін кешенді шаралар қабылдауға, соғыс қимылдарын тезірек тоқтатуға және келіссөздер процесін дереу бастауға шақырамыз», – деді Садыр Жапаров.

ҰҚШҰ саммитінің қорытындысы бойынша 15 құжатқа қол қойылды, деп хабарлады ұйымның бас хатшысы Иманғали Тасмағамбетов. Келісімдердің көпшілігі персоналды реттеуге және ұйымның жұмыс істеу мәселелеріне қатысты.

Mezgil.kz