Семей өңірі КСРО кезінде аудан-аудан болып төбелесетін әлеуметтік проблемаға тап келген еді. Бірақ тәуелсіздік дәуірінде бұл әлеуметтік кеселдің тамырына мүлдем балта шабылды деп жүргенде, мектеп оқушылары арасындағы әлімжеттік оқиғалар Семейде де бой көрсете бастады.

(Сурет: cmn.kz)

Бұның басты себебін мамандар ата-аналардың бар бала тәрбиесін бетімен жіберіп, тек мектепке міндеттеп қоюынан және дәстүрлі ата-әже тәрбиесінен жас өскіндерінің тысқары қалуынан деп санайды. Жалғыз Семей ғана емес, еліміздің үлкенді-кішілі қалаларында оқушылар арасындағы әлімжеттік үлкен проблемаға айнала бастады.

Сонымен жоғарыда біз сөз еткен Семейде не жағдай болды?

«Бала тәрбиесі алмас қылыш сияқты, байқамасаң қолыңды осып түседі» деген сөздің мәнісін Семейдегі соққыға жығылған шәкірт пен оның көкесін көзіне көрсетіп, тепкінің астына алғандардың тірілігінен аңғарамыз.

Ақпан айында әлеуметтік желілерде қазақ елінде үлкен қоғамдық толқу тудырған, Семейде түсірілген бейнежазба кеңінен тарады. Көзімізге шалынған кадрларда бірнеше жасөспірім жабылып, құрдастарын ұрып, қорлап жатқанына куә боламыз. Бұдан ары көкейімізде жабыла тепкі астында қалған 11 жасар Алинурдың тағдыры қалай қалыптасты және оған мемлекет немен көмектесеті деген сауал тыным бермейтіні жасырын емес.

Мемлекеттік құрылымдар зардап шеккен оқушы мен оның отбасына әлі де қолдау көрсетіп келеді. Кәсіби мамандар баланың физикалық және психоэмоционалдық денсаулығымен айналысып жатыр. Сөзін ел тыңдайтын жандар баланың ата-анасына сотта мүдделерін қорғайтын адвокат табуға көмектесті.

Ештеңеге бей-жай қарамайтын жандар орталарынан ақша шығарып, Алинұрға пәтер сатып әперді. Содан кейін барып, жасөспірім мен оның қарындастары өздері таңдаған басқа мектепке ауыстырылды.

Абай облысындағы балалар ісі жөніндегі уәкіл Эльзира Солтабаева: «Балаға мемлекет, мектеп және медициналық ұйымдар тарапынан қолдау көрсетілді. Отбасында адвокат пайда болып, бүкіл істі өз қолында ұстап отыр. Әрине, психологтар олармен жұмысты жалғастырады. Бұл бір күннің шаруасы емес», - деп атап өтті.

Облыстық білім басқармасы басшысының м.а. Әсем Нүскенова: «Бұл оқиға орын алған кезде біз дереу полицияға хабарластық. Балалар өкілдерімен, психолог, бала құқықтары жөніндегі уәкілмен бірге түнге дейін полиция бөлімінде болды. Бізде бір жыл бұрын психологиялық қолдаудың әдістемелік орталығы ашылды және осы орталықтың психологтары балалармен жұмыс істей бастады», - деді әңгімелеп берді.

Енді Алинұрға әлімжеттік жасағандарға не болғанын айта кетейік:

Алинұр таяқ жегеннен кейін келесі күні Білім басқармасының қызметкерлері алдымен қалалық, содан кейін облыстық кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі комиссиялармен бірлескен отырыс өткізіп, онда аталған оқиғаға қатысушылардың әрқайсысының жағдайын қарастырды.

Содан кейін алты жасөспірімге қатысты іс сотқа беріліп, оларға қатысты барынша қатаң шаралар қолданылды.

Облыстық сотта: «Сот шешімімен 13 және 16 жастағы екі қыз төрт айға девиантты мінез-құлықты балаларға арналған мамандандырылған мектепке жіберілді. Сот олардың жүйелі түрде заң бұзғандығын анықтады: қоғамдық орындарда мас болып, спирт ішіп, ересектерсіз түнде үйден тыс жүрген. Ұрыстың тағы бір қатысушысы, 13 жастағы бала алты айға ерекше режимде ұстайтын мектепке жіберілді. Екі ай ішінде ол екі қылмыс жасаған, бірақ ол кезде ол әлі қылмыстық жауапкершілік жасына жетпеген. Бала қаңтар айынан бастап ювеналды полицияда есепте тұрған», - деп хабарлады.

Мектеп басшылығы бұл балалар жөніндегі құжаттарды бірнеше рет кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі комиссияның қарауына тапсырған, бірақ жасына байланысты оларды тек есепке қою ғана мүмкін болған еді.

2025 жылғы 31 наурызда Абай облысының кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соты оқыс оқиғаға қатысы бар жасөспірімдердің ата-аналарына қатысты әкімшілік істерді қарады.

Олар балаларды тәрбиелеу жөніндегі міндеттерін тиісінше орындамағаны үшін кінәлі деп танылып, әкімшілік жаза қолданылды. Біреуі бес тәулікке қамалды, төрт жасөспірімнің ата-анасына әрқайсысына 78 640 теңгеден айыппұл салынды.

Балалар оқыған мектеп директоры қызметінен босатылып, тағы бірнеше адам сөгіс алды.

Еске салатын болсақ, оқыс оқиғадан бір күн өткен соң өңірдің жаңа әкімі Берік Уәли жасөспірімдер арасындағы қақтығыс жөнінде кеңес өткізді. Ол қызметтік тергеу қорытындысы бойынша мектеп басшылығының тәрбие және профилактикалық жұмысты ұйымдастырудағы кемшіліктері үшін тәртіптік жауапкершілігі туралы мәселе қаралатынын хабарлады.

Mezgil.kz