Польша сыртқы істер министрі Радослав Сикорскийдің соңғы мәлімдемелері мен G7 саммитіндегі шешімдер қазіргі геосаяси ландшафттың мәнін айқындап берді: бұл тек Украина мен Ресейдің қақтығысы емес — бұл Еуропаның өз тағдыры.

(Сурет: tsn.ua)

УКРАИНА ТАҒЫ 3 ЖЫЛ СОҒЫСУҒА ДАЙЫН. АЛ РЕСЕЙ ШЕ?

Сикорскийдің сөзінше, украиналықтар соғысты «алдағы үш жылға» есептеп отыр, ал Батыс сол үш жыл бойы қолдауды қамтамасыз етуге дайын. Бұл ұзақ мерзімді мобилизацияға шақыру — әрі соғыс қарқынын өзгертуге, әрі Еуропаның қорғанысқа деген қатынасын түбегейлі қайта қарауға үндейтін белгі.

Сикорскийдің басты уәжі — Ресейдің «қысқа мерзімді операция» деп бағалаған болжамы бұзылды. Путин жоспарлаған «жылдам жеңіс» үш жылдық қатал сынаққа айналды. Бұл — тек әскери шығын емес: бұл — логистика, қаржылық мәселелер, технологиялық адаптация және қоғамдағы табандылық.

Сонымен қатар, Сикорский Украина өз дрондары мен қанатты зымырандарының елеулі бөлігін ішкі өндірістен алу арқылы соғыс экономикасын қайта құрып жатқанын атап өтті. Бұл — Мәскеуге берілетін қаржылық және технологиялық артықшылықтарды әлсірете түсетін фактор.

G7 ЖИЫНЫ: ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ СТРАТЕГИЯ БЕКІТІЛДІ

Бірінші: G7 сыртқы істер министрлерінің Канадада өткен кездесуі «ұзақ мерзімді» стратегияны халықаралық деңгейде бекітті. Құжатта атысты дереу тоқтату қажеттігі және қазіргі майдан сызығын келіссөздердің бастапқы нүктесі ретінде қарастыру туралы айқын тезис енгізілді.

Осылайша, батыстық дипломатияның «жедел тоқтату + кейінгі келіссөздер» формуласы енді ресми позицияға айналды.

Екінші: Экономикалық қысымды күшейту — G7-нің екінші басты шешімі.

Канада жаңа санкциялар пакетінде «көлеңкелі флот» деп аталатын жүзге жуық кемеге, бірқатар тұлғалар мен компанияларға, соның ішінде дрондар өндірісімен байланысты ұйымдарға бағытталған шараларды жариялап, тіпті Ресейдің киберинфрақұрылымын қолдайтын фирмаларды санкцияға алу арқылы жаңа деңгейге шықты.

Ұлыбритания болса Украинаға энергия инфрақұрылымын қалпына келтіруге қысқы көмек бөлді. Бұл шаралар — қаржылық соққы мен қолдауды үйлестірудің айқын белгісі.

ЕУРОПА РЕСЕЙ АГРЕССИЯСЫНАН ҚАЛАЙ ҚОРҒАНБАҚ?

Енді маңызды сұрақ — Еуропа өз қорғанысы үшін не істей алады? Сикорскийдің тағы бір өткір ойы — Еуропаның қазіргі архитектурасы конфедеративтік сипатта, ал тарих көрсеткендей конфедерациялар не федерацияға айналады, не жойылады. Бұл — идеологиялық декларациядан гөрі практикалық міндет: қорғаныс, сыртқы саясат, экономикалық синхрондау — бәрі күшті орталық басқарусыз жұмыс істемейді. Сөйтіп, Еуропа таңдау алдында тұр: ұлттар мүддесін сақтай отырып, ортақ қорғаныс жүйесіне қадам жасау, әлде шешім қабылдайтын институттардың әлсіздігінен зардап шегіп қалу.

Практикалық тұрғыдан алғанда бұл үш бағытты қажет етеді:

1) Украинаның тұрақты қорғаныс әлеуетін қолдау — ұзақ мерзімді қаржыландыру және уақытылы жеткізілімдер;

2) Ресейге экономикалық және логистикалық қысымды күшейту — әсіресе дрон және энергетика тізбегінде;

3) Еуропаның өз қорғаныс институттарын күшейту — оперативтік тәуелсіздік пен жылдам жауап қабілеті.

G7-нің қазіргі қадамдары осы үш бағыттың алғашқы нүктелерін белгілеп отыр. Алайда бұл стратегияның да тәуекелі бар. Уақытша «қызыл сызықтарды» белгілеу, санкциялар арқылы қысымды күшейту және қазіргі байланыс сызығынан бастап келіссөздер жүргізу — бәрі де саясатты тұрақтандыруға көмектесе ме, әлде жаңа шиеленістерге әкеліп соға ма? Сонымен қатар, Еуропаның біртұтас қорғаныс әлеуетін құруда саяси ерік пен қаржылық жүктеме де шешім күші ретінде шығады: кім қанша береді, кім басымды шешімдер қабылдайды, және ең бастысы — ұлттық егемендік сұрақтары қалай реттеледі?

Mezgil.kz