Қазақстан – ұлан-ғайыр жері бар, ауыл мен қала арасы жүздеген шақырымға созылатын мемлекет. Осындай кең аумақта халықтың денсаулығын сақтау – кез келген ел үшін күрделі міндет.

(Сурет: baq.kz)

Әсіресе, ауылдық жерлердегі медициналық қызметтің жай-күйі қоғамның әлеуметтік әділдігі мен мемлекет қамқорлығының нақты көрсеткіші саналады. Ауыл тұрғындарының басты байлығы – денсаулық. Бірақ, өкінішке қарай, сапалы медициналық қызметке қол жеткізу мүмкіндігі қалаға қарағанда төмен болып келеді. Мұны еліміздің ресми статистикасы да растайды. 2024 жылы ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің дерегіне сәйкес, ауыл халқының шамамен 40 пайызы аудан орталығына жету үшін 20 шақырымнан астам жол жүреді. Бұл, әсіресе, жедел жәрдем қажет болғанда үлкен қиындық тудырады.

Бүгінде Қазақстан бойынша 5 мыңнан астам ауылдық елді мекен бар. Олардың басым бөлігінде фельдшерлік-акушерлік пункттер мен дәрігерлік амбулаториялар жұмыс істейді. Алайда кадр тапшылығы мен инфрақұрылымның ескіруі бұл саланың дамуына кедергі келтіріп отыр. Денсаулық сақтау министрлігінің 2025 жылға арналған есебінде ауылдық аймақтарда 2 мыңнан астам дәрігер мен 5 мыңға жуық орта медициналық қызметкер жетіспейтіні айтылған. Мәселен, Шығыс Қазақстан мен Қостанай облыстарының кейбір ауылдарында бір дәрігер бірнеше елді мекенді аралап, тұрғындарға көмек көрсетеді. Күн сайын ондаған шақырымды жүріп өтетін бұл мамандар – нағыз еңбек майдангерлері. Олар үшін медицина тек мамандық емес, өмірлік миссияға айналған.

Соңғы жылдары ауыл медицинасына ерекше көңіл бөлініп келеді. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев өз Жолдауында: «Ауыл тұрғындарына медициналық қызметтің сапасы мен қолжетімділігі – мемлекеттің әлеуметтік саясатының басты бағыты болуы тиіс», – деген болатын. Осы бағытта «Ауылдық денсаулық сақтауды жаңғырту» ұлттық жобасы іске асырылуда. Жоба аясында 2026 жылға дейін ел бойынша 655 жаңа медициналық нысан салу жоспарланған. Оның ішінде 32 ауылдық аурухана мен жүздеген фельдшерлік пункт пен амбулатория бар. Бұл ауыл тұрғындарына алғашқы медициналық көмекті өз елді мекенінде алуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, жас мамандарды ауылға тарту үшін «Дипломмен – ауылға!» бағдарламасы тиімді жұмыс істеуде. Тек 2024 жылы ғана 1 800-ден астам дәрігер мен медбике ауылдық жерлерге жіберіліп, әрқайсысына 1,5 миллион теңге көлемінде көтерме жәрдемақы және тұрғын үй алуға жеңілдетілген несие берілді.

Заманауи технологияның дамуы ауыл медицинасына жаңа серпін беріп отыр. Телемедицина жобаларының арқасында шалғайдағы ауыл тұрғындары облыс орталығындағы білікті дәрігерлермен онлайн кеңес ала алады. Бұл, әсіресе, созылмалы аурулары бар немесе жүкті әйелдер үшін өте маңызды. Мысалы, Түркістан облысында 2023 жылдан бастап іске қосылған «Smart medicine» жобасының көмегімен жүздеген ауыл тұрғыны кардиолог, эндокринолог және педиатр мамандардың онлайн кеңесін алып, уақытылы ем қабылдаған.

Ауыл дәрігерінің бір күндік еңбегі көп нәрсені аңғартады. Таңғы жетіден бастап пациент қабылдау, жүкті әйелдерді тексеру, балаларға екпе салу, жедел шақыртуларға бару – бұл бір күннің ғана көрінісі. Жол батпақ болса да, боран соқса да, ауыл дәрігері тоқтамайды. Себебі оның артында жүздеген адамның үміті тұр. Медицина саласындағы ең басты ресурс – адам факторы. Заманауи ғимарат пен құрал-жабдық қанша сапалы болса да, адам жанашырлығы мен жауапкершілігін алмастыра алмайды.

Ауылдық денсаулық сақтау жүйесі – бұл тек медициналық инфрақұрылым емес, ол халықтың өмір сапасының айнасы. Соңғы жылдары мемлекет тарапынан нақты қадамдар жасалып жатқаны қуантады. Алайда әлі де шешілмеген мәселелер бар: жолдың сапасы, кадр тапшылығы, интернеттің әлсіздігі, жедел жәрдем көліктерінің жетіспеушілігі. Бірақ ауыл дәрігерлерінің адалдығы мен халықтың сенімі – осы жүйені тіреп тұрған ең басты күш. Олар үшін әрбір сәбидің күлкісі мен әрбір ананың алғысы – ең үлкен марапат. Ал біз үшін бұл елдің болашағына деген сенімнің нышаны.

Mezgil.kz