Атеистік Кеңес Одағында шіркеу басылды және қудаланды. Жаңа Ресейде 1991 жылы, КСРО ыдырағаннан кейін шіркеу шынайы жаңаруды бастан кеше бастады.
(Коллаж: Mezgil.kz / суреттер ratel.kz)
РЕСЕЙ ХРИСТИАНДАРЫ ҚАЛАЙ ДІНГЕ КЕЛДІ?
1991 жылы Ресей жұртының 31%-ы өздерін православ деп санайтынын айтқан. 2008 жылы бұл көрсеткіш 72%-ға дейін өсті. Шіркеудің есебі бойынша, Ресей мен әлемде 150 миллион православ бар.
Орыс православ шіркеуі – шығыс христиандарының ішіндегі ең ірі шіркеу. Шіркеудің шығыс және батыс христиандарына бөлінуі 1054 жылы Үлкен схизмаға ұласады.
Ресей конституциясы бойынша шіркеу мен мемлекет бір-бірінен бөлек. Бірақ соңғы жылдары шіркеу президент Владимир Путинмен және елдің билеуші партиясымен, соның ішінде заң шығару саласымен тығыз байланыста болып келеді.
ПУТИН «ПРАВОСЛАВТЫҚ САЯСАТКЕР» МЕ?
Нөлдік жылдардың басында билікке келгенде Владимир Путин өзін «православтық саясаткер» ретінде көрсете бастады. Оны теледидардан ғибадатханаға жиі баратын, құлшылық амалдарын үзбей атқарып тұратын образда көрсетті. Ақпараттық кеңістікте «Путин – православие христианы» деген доминантты пікір қалыптасты.
ПУТИННІҢ ОРЫС ПРАВОСЛАВИЕСІНЕ 5 ЫҚПАЛЫ:
1. Путин шіркеу мен мемлекеттің достастығын дамытуда. Осындай достастықтың нәтижесінде Ресей мемлекетінде екі үлкен полиция қызметкері бар: Біреуі – мемлекет. Ол әдетте жаман полиция қызметкері. Екіншісі – шіркеу. Бұл енді мейірімді полиция қызметкері. Біреуі қысады, екіншісі - жұбатады.
2. Путин шіркеу идеологиясын өз билігі үшін пайдаланады. Бұрын «марксизм - ленинизм» идеологиясы болған. Енді ол жоқ. Билікті қолдауға басқа тетіктер керек. Путин православиелік идеологияны «көтерді»: мойынсұнушылық, азап шегу және нашар өмір, билікті «Құдайдан» деп ақтау, кінә сезімін қалыптастыру, жамандыққа шыдамдылық және жақсылық іздеу және т.б.
«Көптеген еуроатлантикалық елдер өздерінің тамырлары мен христиандық құндылықтарынан айрылды», - деді Путин 2013 жылы.
«Олар көп балалы отбасыларды гомосексуалды жұптармен теңестіретін, ал Құдайға деген сенімді Шайтанға деген сеніммен теңестіретін саясат жүргізуде», - деді оларға Ресей президенті.
Путиннің шіркеу идеологиясын пайдалануы – Украинаның шығыс аумақтарына жасалған оккупация кезінде де, Қырым түбегін аннекциялау кезінде де, оған дейінгі оккупациялық соғыстар кезінде де еркін пайдаланылды.
3. Путин елдегі шіркеулер мен монастырьлар құрылысын қолдайды. Ірі қалаларда ғибадатханалар салынуда. Бұл не: биліктен Құдайға индульгенция? Әлде бұл архитектуралық жаңалықтар ма? Өзіңіз бажайлап көріңіз...
4. Путин өзінің саяси бастамалары үшін шіркеудің қолдауын пайдаланады. Ресейлік мемлекет христиандық емес істерді жасамас үшін, шіркеу оған қажетті теологиялық негіз табады. Себебі адамдар Мәсіхті білмейді, Киелі кітаптарды оқымайды, рухани өмірдің ережелерін сақтамайды. Оларға «қасиетті адамдардың беделі» немесе Киелі жазбалар туралы айтуға болады. Және ол өтіп кетеді.
5. Путин православиені қоғамдық санаға айналдыру үшін күресуде. Қасиетті православие адамдарға моральді, мәдениетті болуға көмектеседі, оларда адамның жоғары мотивтері - өзін-өзі іске асыру, Құдайға деген сүйіспеншілік, Құдай жарығындағы өмірді түсіну, өмірдің жасампаз жемістілігі, кез келген билік пен оның кез келген бастамаларына төзімді емес (тіпті Мәсіхті және рухани бұзушылар). Егер қоғам көп жағдайда моральға айналмаса, салынған шіркеулер мен шіркеу идеологиясы мол болса, онда шіркеудің ықпалы үлкен болмайды сондықтан Путин нұсқауымен «Дінсіз Батыс – православиенінің қас жауы» тезисі өмірге келді.
«ДІНСІЗ БАТЫС – ПРАВОСЛАВИЕНІНІҢ ҚАС ЖАУЫ» ТЕЗИСІ
Бұрынғы КСРО аумағындағы орыстарға дін арқылы «Орыс әлемін» насихаттау үшін ол елдердегі ОПШ (орыс православ шіркеулері) бөлімшелерін пайдаланып, «ұйқыдағы тыңшыларды», яғни «орыс әлемінің жауынгерлерін» өмірге әкелу процесі қола алына бастады.
Бауырлас елді басып алу үшін патриархтан 2012 жылы ақ бата алған Путин нағыз діни үшін күрескерге айналды. Украинаны басып алмақ болғанда Путин ондағы діндестері өзін қолдап шығады деп шындап сенді. Бірақ үміті ақталмады.
МӘСКЕУ ПАТРИАРХАТЫНАН ЖЕРІНУ – ДІНИ ТӘУЕЛСІЗДІККЕ ҰМТЫЛУ
2022 жылы әлемдегі ОПШ беделі айрандай төгіліп, христиан әлемі мүлдем түңілді. Ресейден тыс жерлердегі екі шіркеу - Мәскеу патриархатынан шығатынын жариялады. Олар: Амстердамдағы қауым және Италияның Удин қаласындағы Крест қозғалысы шіркеуі.
Мәскеу Патриархатының агрессиясы Балтық бойы мен Украинаға да жақпады. Қыркүйек айында Латвия Сеймі православ шіркеуіне осындай тәуелсіздік беру туралы бастаманы қолдады.
Мәскеу патриархаты Украинадан басқа Литвадан да айрылылды. Қазір ол жерде митрополит Иннокентий бастаған Волен және Литва епархиясы жұмыс істейді.
УКРАИНА ДА ДІНИ ТӘУЕЛСІЗДІКТІ ТАҢДАДЫ
Владимир Зеленский Украинаның Ұлттық қауіпсіздік және қорғаныс кеңесі Мәскеу патриархатының Украин православ шіркеуіне қарсы шаралар туралы шешім қабылдағанын хабарлады. Олардың арасында парламентке «РФ-дағы ықпал ету орталықтарымен аффилиирленген діни ұйымдарға» тыйым салу туралы заң жобасын енгізу және украин шіркеуіндегі ресейлік арнаулы қызметтермен күрес жөніндегі жұмысты жандандыру туралы тапсырмалар бар.
Бұған дейін Украинаның Жоғарғы Радасына ӨПО-ға тыйым салу туралы заң жобасы енгізіліп, оны ұлттық қауіпсіздік мәселесі деп атаған болатын. Сонымен қатар, Львов облысында депутаттар аймақтағы Украин православ шіркеуінің (Мәскеу патриархатының) діни ұйымдарының (бірлестіктерінің) Ресеймен байланысы үшін қызметіне тыйым салу қажеттігі туралы шешім қабылдады.
Киев митрополиті Онуфрий Орыс православ орталығының басшысынан Ресей президенті Путинге шабуылдан және бейбіт қалаларды бомбалаудан зардап шегушілер үшін қолдау көрсетуін өтінді. Бірақ патриарх Кирилл соғыс қимылдарын тоқтатуға шақырып қана қоймай, олардан зардап шеккен православиелерге көңіл айтқан да жоқ.
Патриарх Кирилл ұстанымына байланысты мамыр айының соңында Украин православ шіркеуі Мәскеу патриархатынан дербестік танытты.
Украинада Мәскеу патриархаты қауымының 3/1-інен астамы орналасқан, сондықтан олардың тәуелсіздігі Мәскеу патриархаты үшін елеулі шығын болды.
МҰСЫЛМАН ЕЛДЕРІНЕ КИРИЛЛДІҢ БИЛІГІ ЖҮРІП-АҚ ТҰР!
Бұрынғы КСРО құрамында болған мұсылман елдеріне Криллдің билігі жүріп-ақ тұр. Олай деуімізге себеп:
Мәскеу және Бүкіл Русь Патриархы Кирилл 15 шілдеде қазақстандық священник Жақыптың (Воронцов) діни атағынан айыру туралы шешімді бекітті.
Патриарх Кирилл Қазақстан Митрополиялық округі Астана және Алматы шіркеу сотының бұрын діни қызметте тыйым салынған, 1986 жылы 20 ақпанда туған иеромонах Иаковтың (Владимир Юрьевич Воронцов) атағынан айырылуы туралы шешімін бекітті. Бұл туралы ҚР-дағы Митрополиялық округтің сайтында хабарланды.
Ресейдің Украинаға басып кіруі басталғаннан кейін Иаков Воронцов әлеуметтік желілерде христиан дінінің негіздерін уағыздап, егемендікті нығайтуға және Қазақстанды декоммунизациялау мен деколонизациялауға шақыратын, сондай-ақ соғысты айыптайтын, ОПШ діни қызметшілерін сынайтын посттар жазды.
Діни атағынан айырылған кейін Батыс сарапшылары: «Қазақстанда ОПШ-ның орнына тәуелсіз, Грек шіркеуіне тікелей бағынатын ҚПШ пайда болуы ықтимал. Оның бірінші патриархы Иаков Воронцов болады», - деп өз болжамдарын жасаса, бұған жауап ретінде Ресейдегі БАҚ: «CIA агенттері Қазақстандағы шіркеуді украиндандыруға тырысуда» атты мақалалар легін топан судай тоғытты.
Сонымен еліміздегі Қазақстан Митрополиялық округі жол айырығында тұр.
Mezgil.kz