Орталық Азия Ресейдің досы емес!

2022 жылғы Кремль үшін басты және қайғылы нәтижелердің бірі - Ресейдің ықпалындағы бұрынғы кеңестік республикалардың айқын идеологиялық бірлігі тек ойдан шығарылғанын түсіну болды.

еноен.jpg

22 жыл ішінде Путиннің адал одақтастардың тұрақты конгломератын құра алмағаны белгілі болды. Бұл жерде бұрыннан келе жатқан экономикалық байланыстар да, Орталық Азиялық гастарбайтерлер легі де, Ресейдің аймақтағы әскери үстемдігі туралы меңзеулері де, ҰҚШҰ немесе ЕАЭО сияқты ұйымдар да көмектеспеді.


Қазақстан президентінің 2022 жылдың жазында Санкт-Петербург экономикалық форумында сөйлеген сөзі Кремльдің көзін ашты. Қазақстан президенті Ресейдің экономикалық өміріндегі ең аянышты оқиғалардың біріне жеке өзі келіп, Путинге оның сыртқы саясатымен келіспейтінін ашық айтты.


Осыдан кейін Ресей аумағы арқылы өтетін Қазақстан мұнайы Новороссийск портында және одан әрі экспортқа жіберілетін Каспий құбырында тұралап қалды. Кенеттен ақаулар анықталды. Бірақ бұл жерде Ресей қысымы жүзеге аспады. Өйткені КҚК - Каспий құбыр консорциумы арқылы мұнай жеткізуде Қазақстанда бұрыннан тығыз жұмыс істеп келе жатқан қытайлық компаниялар айтарлықтай үлеске ие.


Сондықтан «ақаулар» дер кезінде жойылды. Алайда кейінірек Қазақстан бәрібір, Баку-Джейхан құбыры арқылы Ресейді айналып өтіп, мұнай жеткізуді ұлғайту және Түркиямен әскери байланыстарды кеңейту туралы шешім қабылдады.


Оның үстіне, сонау 2022 жылдың жазында Қазақстан мен Қырғызстан әскерлері Измирде Америкалықтармен бірлескен оқу-жаттығуларға қатысты. Қырғызстан да, Қазақстан да жетекші рөлді Ресей алып отырған ҰҚШҰ-ға мүше.


Сонымен бірге, Өзбекстан жаздың ортасында Еуропалық одақпен жаңа сауда келісіміне қол қойды. Содан кейін 2023 жылдың қаңтарында Армения премьері Пашинян да  шыдай алмады. Мәскеу Әзірбайжанмен қақтығыста Арменияны қолдағысы келмегеннен кейін, ҰҚШҰ жаттығуларын өз аумағында өткізуден бас тартты. Сонымен бірге Ереванның Түркиямен қарым-қатынасы жылына бастады. Екі елдің басшылары соңғы 13 жылда алғаш рет бетпе-бет кездесу өткізді. Астанадағы күзгі саммитте Тәжікстан президентінің Путинге оқыған біршама қатаң сөгісін тағы айтыңыз...


Осыдан бір-екі жыл бұрын Орталық Азиядағы ең кішкентай мемлекет басшысының Кремльге деген «мұндай құрметсіздігін» елестету мүмкін емес еді. Рахмон мырза Путиннің сыртқы саясатына жалпы наразылығын білдірді.


Кремль 22 жыл бойына одақтық мемлекет құруға тырысып жатқан және Мәскеудің қатты ықпалында деп есептелетін Беларусь Республикасы бар. Путин шетелдік басшылардың ешқайсысымен Лукашенко мырзамен кездескендей жиі кездеспейді.


Бірақ Минск осы күнге дейін Луганскі мен Донецкіні ғана емес, Қырымның аннексиясын да мойындаған жоқ. Лукашенко мұны: «Беларусьтің бұл аумақтардың мәртебесін мойындауы бәрібір ештеңені өзгертпейді, бірақ «қажет болса, мойындаймыз», - дейді.


Mezgil.kz



Ұқсас тақырыптар